Belçika’da çalışma yaşı, tam gün okula gitme zorunluluğunda olmayanlar için 15’dir. Dolayısıyla, sigortalı olmak çalışmaya başladığı andan itibaren zorunludur.
Yabancıların, Belçika’da çalışabilmeleri, yasal statüde bulunmaları; çalışma/ikamet iznine sahip olmaları ve zorunlu sigorta kurumuna kayıt yaptırmaları halinde mümkündür.
Sigortalı, eğitimde geçen süreleri, mesleğe geçici olarak ara verdiği süreleri ve işvereni tarafından yaşlılık sigortası için prim ödenmemiş süreleri borçlanmak suretiyle emekli aylığının hesaplanmasında dikkate alınmasını sağlayabilir.Yaşlılık sigortası kapasımında emekli aylığına hak kazanabilmek için asgari prim ödeme süresi, 208 tam iş gününe denk gelen bir yıllık sigortalılık yeterli olmaktadır.
Emekli aylığı alabilmek için bazı şartların yerine gelmesi gerekmektedir. İlk önce belli bir yaşta olmak, belli şartlarda mesleki bir faaliyettte bulunmaktır.
Yasal emeklilik yaşı kadın ve erkekler için 65’tir. Bazı memur ve çalışan kategorileri için asgari yaş daha yüksek (örneğin, savcılar) veya daha düşük (örneğin, bazı askerler veya maden işçileri, pilotlar ve denizciler) olabilmektedir.
Yasal emeklilik yaşı 2025 yılında 66; 2030 yılında da 67 olacak şekilde yükseltilmiştir.
Erken emeklilik yaşı, bütün rejimler için geçerli olmak üzere, yaş ve mesleki faaliyet açısından yeniden düzenlenmiştir. Örneğin 2018 yılı için 63 yaş 41 yıl hizmet; 2019 yılı için 63 yaş 42 yıl hizmet şartı aranmaktadır.
Emekli aylığı alabilmek için bazı şartların yerine gelmesi gerekmektedir. İlk önce belli bir yaşta olmak, belli şartlarda mesleki bir faaliyettte bulunmaktır.
Yasal emeklilik yaşı kadın ve erkekler için 65’tir. Bazı memur ve çalışan kategorileri için asgari yaş daha yüksek (örneğin, savcılar) veya daha düşük (örneğin, bazı askerler veya maden işçileri, pilotlar ve denizciler) olabilmektedir.
Yasal emeklilik yaşı 2025 yılında 66; 2030 yılında da 67 olacak şekilde yükseltilmiştir.
Erken emeklilik yaşı, bütün rejimler için geçerli olmak üzere, yaş ve mesleki faaliyet açısından yeniden düzenlenmiştir. Örneğin 2018 yılı için 63 yaş 41 yıl hizmet; 2019 yılı için 63 yaş 42 yıl hizmet şartı aranmaktadır.
Aylıkların hesaplanmasında her üç rejim ( ücretli çalışan, serbest çalışan ve memur) arasında büyük farklılıklar vardır.
Her sigorta rejimi, üyelerinin aylıklarını kendisi hesaplamakta ancak ödemeler tek bir kurum tarafından (Service fédéral des Pensions – Pensions des salariés (SFP-Pensions des salariés) yapılmaktadır. Ücretli çalışanların aylıkları ise yine bu kurum tarafından hem hesaplanmakta ve hem de ödenmektedir.
Ücretli çalışan bir sigortalının emekli aylığının hesaplanmasında belirlenen yıllık emekli aylığı, çalışılan her yıl için hesaplanan emekli aylıklarının toplamına eşittir.
Aylığın hesaplanmasında dikkate alınan gelirler (tavanı aşmamak kaydı ile), iki işleme tabi tutulur. İlk olarak tüketici fiyatları endeksine tabi olur; sonra genel refah düzeyine uyarlanır.
Aylığın hesaplanmasında uygulanan formül:
Toplam GelirXGüncelleme kat sayısı/45 (yıl)X(%60 vgeya %70)’dır.
Toplam kazanç, ilk önce emeklilik başvuru tarihindeki hayat pahalılığına göre değerlendirilir, sonra gözden geçirilmiş bu gelir 45’e (yıl) ya da toplam kariyere uygun yıl sayısına bölünür. Elde edilen sonuç daha sonra, ailenin durumuna göre, (ailede başka bir aylık veya gelir sahibi varsa) %60; veya (başka bir aylık veya gelir sahibi yoksa ya da düşükse) %70 oran üzerinden hesaplanır.
« Mesleki kariyer yılları » aylığın hesaplanmasında dikkate alınır. Bundan başka çalışılan sürelerden sayılan işsizlik, hastalık veya maluliyet, tatiller, askerlik hizmeti, vb. haller de aylığın hesaplanmasında dikkate alınır. Ayrıca bunlara bazı istisnalar da (eğitimde geçen süreler, boşta geçen süreler, işverenin prim ödemediği çalışılan süreler…) getirmek mümkündür.
Mesleki kariyer yıllarından başka, aylığın belirlenmesinde brüt gelirler de önemli rol oynamaktadır. Brüt emekli aylığı, ücretli olarak çalışılan yıllara ve ücretli olarak çalışılan bu sürelerde, taban veya tavan sınır hesaba katılarak, alınan ücrete göre belirlenir.
Tam süre çalışan ancak mesleki kariyerleri boyunca düşük gelir alanların belli bir tutarın altında olan emekli aylıklarını artırmak için, bütün rejimlerde (ücretli, serbest, memur), uygulamalar (Asgari Emeki Aylıgı -La pension minimum) mevcuttur.
Erken emeklilik şartlarını 2014 yılından itibaren tamamlayıp çalışmaya devam edenlere, çalıştıkları her bir gün için ilave bir tutar ödeyen yeni bir bonus emeklilik sistemi (Emekilik Bonusu (Le bonus de pension) yürürlüğe girmiştir.
Emekli aylığı, mesleki bir faaliyete dayalı bir gelirle, belli kurallar altında, birlikte alınabilir.
Emekli aylığı, aylık sahibinin ikame gelirlerden (hastalık, maluliyet, işsizlik…) faydalanması halinde askıya alınır. Ancak, fiziki yetersizlikten dolayı aylık alanlar geçici iş göremezlik gelirini, maluliyet aylığını veya işsizlik ödeneğini almaya devam edebilirler.
Ücretli çalışanlar rejimine tabi olanların emekli aylıklarından dört tip kesinti yapılması sözkonusu olabilmektedir. Bunlar;
1- Hastalık-Maluliyet Sigortası kesintisi,
2- Dayanışma kesintisi,
3- Meslek vergisi
4- Hacizler
Özel Rejimler
Maden işçileri, denizciler, profosyonel gazeteciler ve sivil havacılık personeli için ise farklı emekli aylığı hesaplama yöntemi kullanılmaktadır.